Çfarë është Gastriti?
Gastriti është një sëmundje që shkaktohet nga inflamacioni i mukozës së stomakut. Ka shumë faktorë që mund të shkaktojnë gastrit. Në rast se vuani nga kjo sëmundje, atëherë mjekimet, ndryshimet në dietë, si dhe ndërhyrje të tjera mund t’ju ndihmojnë ta mbani atë në ekuilibër.
Gastriti mund të shfaqet në mënyrë të papritur. Mund të shkaktojë gjithashtu simptoma të dukshme, të cilat, megjithatë, mund të zhduken shpejt pa pasur nevojë për ndonjë trajtim. Edhe pse gastriti kronik mund të kalojë pa u vënë re pa ndonjë trajtim specifik. Nga ana tjetër, mund të çojë në disa komplikime me kalimin e kohës.
Helicobacter pylori është shkaktari më i zakonshëm, i cilësuar si shkaktar i gastritit, globalisht. Në raste të tjera, inflamacioni mund të jetë për shkak të një acarimi, i cili mund të ketë lindur, për shembull, nga përdorimi i alkoolit ose i barnave anti-inflamatore jo-steroide (NSAIDs).
Gastriti kronik është një problem i zakonshëm. Në fakt, vlerësohet se më shumë se 50% e njerëzve që janë në botë, kanë gastrit kronik në një farë mase. Ky është një shqetësim i madh për shëndetin publik, pasi gjendja shoqërohet me disa komplikime, si ulçera e stomakut ose kanceri i stomakut.
Llojet e Gastritit
Ekzistojnë dy lloje kryesore të gastritit:
Gastriti akut, i cili përfshin, inflamacion të rëndë dhe ndodh papritur. Gastriti kronik përfshin inflamacion afatgjatë që mund të zgjasë me vite nëse nuk trajtohet.
Gastriti eroziv (reaktiv), i cili është një formë e sëmundjes që shfaqet më rrallë. Zakonisht, ky lloj gastriti nuk shkakton shkallë të lartë të inflamacionit, por mund të çojë në gjakderdhje dhe ulçera në mukozën e stomakut.
Cilët janë Faktorët që Shkaktojnë Gastritin?
Gastriti shfaqet kur një faktor dëmton ose dobëson shtresën e brendshme të stomakut (mukozën). Shumë faktorë të ndryshëm mund të shkaktojnë problemin e gastritit. Më poshtë do të gjeni një listë që përfshin disa nga këta faktorë:
Abuzimi me Alkoolin
Konsumimi kronik i alkoolit mund të irritojë dhe gërryejë mukozën e stomakut.
Sëmundje Autoimune
Në një pjesë të njerëzve, sistemi imunitar i trupit të tyre sulmon qelizat e shëndetshme që ndodhen në mukozën e stomakut të tyre.
Infeksion Bakterial
Bakteret Helicobacter pylori janë shkaktari kryesor i gastritit kronik dhe ulçerës peptike (ulçera e stomakut). Bakteret thyejnë shtresën mbrojtëse të stomakut dhe përfundimisht shkaktojnë inflamacion.
Refluksi Biliar
Mëlçia prodhon biliare (lëngje të tëmthit) për t’ju ndihmuar të tretni ushqimin e yndyrshëm. “Regresion” që do të thotë kthim. Refluksi biliar ndodh kur bilia kthehet në stomak në vend që të lëvizë nëpër zorrën e hollë.
Medikamente / Barna
Përdorimi i vazhdueshëm i barnave anti-inflamatore jo-steroide (NSAIDs) ose kortikosteroideve, mund të menaxhojë dhimbjen kronike dhe mund të irritojë mukozën e stomakut tuaj.
Stresi Fizik
Një sëmundje e rëndë që shfaqet papritur ose një dëmtim i papritur mund të shkaktojë gastrit. Në periudha të shpeshta, gastriti zhvillohet edhe pas një dëmtimi ose traume që mund të mos përfshijë stomakun. Djegiet e rënda dhe lëndimet e trurit janë zakonisht dy shkaqe të zakonshme.
Cilat Janë Simptomat e Gastritit?
Një person që vuan nga gastriti mund të mos ketë simptoma të dukshme, ndërsa nga ana tjetër, dikush tjetër mund të ketë disa simptoma serioze.
Zakonisht, njerëzit flasin një dhimbje akute, therëse ose djegëse e cila ndodhet në pjesën e sipërme qendrore ose të sipërme të barkut të majtë. Kjo dhimbje shpesh rrezaton në shpinë.
Simptoma të tjera të zakonshme përfshijnë fryrjen dhe të përzierat. Kur gastriti shkakton të vjella, ngjyra e tij mund të jetë e pastër, e verdhë ose e gjelbër. Shenja të tjera të gastritit përfshijnë:
- Mungesa e frymëmarrjes
- Dhimbje gjoksi
- Të vjella që përmbajnë gjak
- Dhimbje të forta stomaku
- Rrahje të shpejta të zemrës
- Dhimbje barku me ethe
- Jashtëqitje e zezë ose e përgjakur
- Marramendje dhe të fikët
- Dispepsi
- Të përziera
Faktorët e Rrezikut që Mund të Ndikojnë në Gastrit
Ka disa njerëz që kanë funksionin e imunitetit të dëmtuar dhe në këtë rast, ata kanë më shumë gjasa të zhvillojnë gastrit.
Një rrezik mund të rritet nga shumë çështje të ndryshme shëndetësore dhe të zhvillojë gjendjen aktuale të pacientit.
Disa nga këta faktorë rreziku, përfshijnë:
1. Infeksionet e stomakut
Helicobacter pylori është një lloj bakteri i njohur për shkak të infeksioneve gastrointestinale. Është një nga shkaqet më të zakonshme të pankreatitit dhe ulçerës së stomakut. Gjithashtu mendohet se lidhet me kancerin e stomakut.
2. Lehtësues dhimbjesh
Përdorimi i shpeshtë i medikamenteve kundër dhimbjeve, veçanërisht i barnave anti-inflamatore jo-steroide, është një faktor rreziku për zhvillimin e pankreatitit. Marrja e NSAID-ve shumë shpesh shkakton dëmtim të sipërfaqes së mukozës dhe mund të ndikojë në sekrecionet gastrike. Të dyja këto mund të çojnë në inflamacion.
3. Përdorimi i tepërt i alkoolit
Përdorimi i tepërt i alkoolit mund të ketë shumë efekte negative në trupin tuaj, veçanërisht kur bëhet fjalë për traktin tretës. Abuzimi me alkoolin mund të çojë në gastrit akut dhe pije kronike, gjithashtu mund të çojë në pangastrit.
4. Stresi kronik
Stresi mund të ndikojë në trupin tuaj në shumë mënyra. Ndryshimet hormonale ndodhin gjatë periudhave të shqetësimit, duke përfshirë rritjen e niveleve të acetilkolinës dhe histaminës. Kjo mund të shkaktojë një ndryshim në sekrecionet gastrike dhe të çojë në pankreatit të shkaktuar nga stresi.
5. Gjendje autoimune
Gastriti autoimun ndodh kur trupi sulmon qelizat e stomakut. Gastriti autoimun nuk është i njëjtë me pangastritin, sepse qelizat parietale gjenden vetëm në trup (pjesa kryesore, midis pjesës së sipërme dhe të poshtme) dhe në pjesën e poshtme të stomakut. Megjithatë, përparimi i gastritit autoimun mund të çojë në pangastrit nëse mukoza dëmtohet më shumë me kalimin e kohës.
Si Trajtohet Gastriti
Trajtimi i gastritit përfshin reduktimin e acidit klorhidrik të stomakut ose trajtimin e shkakut themelor.
Trajtimi me antacidë, frenues H2 ose frenues të pompës së protonit mund të zvogëlojë acidin e prodhuar në stomak dhe në këtë mënyrë të shërojë mukozën.
Nga ana tjetër, çrrënjosja e H. pylori është shumë e rëndësishme edhe nëse pacienti nuk ka simptoma. Pacientët me anemi malinje mund të konsultohen me mjekun e tyre për menaxhimin e mungesës së B12.
Mjeku juaj mund të përshkruajë një ose më shumë medikamente, si:
- antibiotikët (si amoksicilina ose tetraciklina)
- citrati i bismutit ranitidine
- frenues i pompës protonike (PPI)
Ndryshimet në dietën tuaj Ushqimore
Kryerja e ndryshimeve dietike është e rëndësishme për njerëzit me pankreatit për të reduktuar irritimin e mëtejshëm të mukozës së stomakut. Është e rëndësishme të përqendroheni në:
- ushqime të pasura me fibra, si farat dhe perimet
- ushqime me pak yndyrë si proteina pa yndyrë
- ushqimet që kanë më pak gjasa të rrisin nivelet e acidit në stomak
- pije pa karbonat natriumi ose kafeinë
Është gjithashtu e rëndësishme të shmangni sa më shumë që të jetë e mundur ushqimet e mëposhtme:
- pije alkoolike, me kafeinë dhe të gazuara
- ushqime tepër acide
- ushqime të yndyrshme ose të skuqura
- u shqim pikant
Nëse mendoni se përshkrimi i ilaçeve që ju ka dhënë mjeku po ju shkakton gastrit, atëherë duhet të flisni me mjekun tuaj dhe të ndaloni ose modifikoni dozën e barnave që përdorni.
Teste dhe Diagnoza e Gastritit
Ka disa hapa që mund të ndihmojnë ofruesin tuaj të kujdesit shëndetësor për të diagnostikuar sëmundjen e gastritit.
- Kryerja e një ekzaminimi fizik
- Marrja e historisë mjekësore të personit, historisë mjekësore familjare dhe shënimi i simptomave të tij aktuale
- Kontrollimi i pranisë së H. Pylori duke përdorur testin e gjakut, frymëmarrjes ose jashtëqitjes
- Kryerja e Endoskopisë
- Kryerja e Elektrokardiografisë
Ka disa raste, në të cilat mjeku mund të diagnostikojë sëmundjen e gastritit me rreze X të ezofagut, stomakut dhe zorrës së hollë.
Mjeku juaj i specializuar mund të kërkojë gjithashtu:
- Ekzaminime të funksionit të veshkave dhe mëlçisë
- Një test për aneminë
- Testet e funksionit të fshikëzës së tëmthit dhe pankreasit
- Testet e shtatzënisë
Nëse këto ekzaminime janë të paqarta, atëherë mjeku juaj mund t’ju kërkojë të kryeni një endoskopi të sipërme. Kjo përfshin futjen e një tubi të hollë, fleksibël dhe të ndezur poshtë përmes gojës dhe fytit tuaj dhe në stomak për një ekzaminim vizual.
Parandalimi i Pankreatitit
Parandalimi i pankreatitit fillon me zakone të shëndetshme jetese. Këtu janë disa hapa që mund të ndërmerrni për të filluar procesin.
- Sigurohuni që t’i lani duart shpesh për të parandaluar përhapjen e h. pylori për ju dhe të tjerët.
- Shmangni konsumimin e tepërt të alkoolit, pasi kjo mund të irritojë mukozën e stomakut tuaj.
- Kufizoni barnat anti-inflamatore dhe qetësuesit për të parandaluar inflamacionin e mukozës së stomakut.
Pyetjet e Bëra më Shpesh
A ka Ndonjë Suplement që Mund të Ndihmojë?
– Gastriti shpesh shkakton mungesë të vitaminës B12. Në këtë rast, duhet të merret parasysh rasti i plotësimit.
– Plotësimi i vitaminës C dhe acideve yndyrore omega-3 mund të jetë i dobishëm për shkak të aktivitetit të tyre të fortë antioksidues. Kjo redukton inflamacionin dhe forcon sistemin imunitar të të sëmurit.
– Marrja e probiotikëve gjithashtu mund të ndihmojë. Studimet kanë treguar se probiotikët ndihmojnë në parandalimin e infeksionit me baktere patogjene (si Helicobacter pylori) si duke aktivizuar sistemin imunitar të trupit ashtu edhe duke konkurruar drejtpërdrejt të baktereve probiotike me patogjenin.
Çfarë Mund të Përdoret për të Menaxhuar dhe Trajtuar Simptomat?
Ka disa mënyra shtesë të menaxhimit, dietike dhe jo dietike, që mund të ndihmojnë në uljen e simptomave dhe për këtë arsye është e rëndësishme t’i mbani ato në mend:
- Sigurohemi të hamë vakte të vogla dhe të shpeshta. Vaktet nuk duhet të kenë më shumë se 3 orë diferencë në mënyrë që stomaku të mos mbetet “bosh” dhe i pambrojtur ndaj veprimit të acideve. Vaktet e vogla do të ndihmojnë gjithashtu në reduktimin e simptomave të zakonshme si nauze dhe të vjella.
- Ne konsumojmë ushqime të tretshme por ndihmojmë edhe në tretjen më të mirë dhe më të shpejtë duke përtypur mirë ushqimin që konsumojmë. Kjo redukton urthin që shfaqet shpesh në rastet e gastritit.
- Ne reduktojmë stresin për sa kohë që e kemi në dorën tonë. Angazhimi në ndonjë aktivitet fizik apo hobi do të na ndihmojë ta kanalizojmë stresin diku tjetër dhe jo në stomak.
- Shmangia e duhanpirjes përmirëson edhe një herë gjendjen tonë shëndetësore në rastin e gastritit.
- Sigurohuni që ta tresni ishqimin përpara se të shkoni në shtrat. Ngrënia e vaktit të fundit 2-3 orë para gjumit do t’ju ndihmojë.
- Kini kujdes që të mos i konsumoni ushqimet dhe pijet shumë të nxehta pasi mund të përkeqësojnë simptomat e gastritit si të përzierat.
Cilët janë Faktorët që Shkaktojnë Zhvillimin e Kancerit të Stomakut?
Disa nga faktorët që mund të shkaktojnë zhvillimin e kancerit të stomakut janë, predispozita gjenetike, lloji i dietës (sasi e madhe e kripës dhe ushqimet e tymosura), gjendjet e ndryshme të stomakut që konsiderohen prekanceroze (gastriti kronik atrofik, polipet, heqja e mëparshme e pjesë e stomakut) dhe infeksioni Helicobacter pylori (Helicobacter pylori).
Për sa Kohë Mund të Marr Sumplemente Ushqimore?
Suplementet janë krijuar për t’u marrë në baza ditore për një kohë të pacaktuar kur jepen për arsye paraprake ose derisa gjendja të përmirësohet kur jepet për një problem specifik.
Cila është Prognoza për Pacientët që Kanë Gastrit?
Shumica e rasteve të gastritit kanë një përmirësim të shpejtë nga periudha kohore që fillon trajtimi i tyre.
Cilat janë Operacionet që Kryhen në Kancerin e Stomakut?
Më poshtë do të listojmë tre llojet e operacioneve që kryhen kur pacienti ka kancer gastrik.
- Mukozektomia endoskopike (kryesisht në fazën e parë)
- Gastrektomia e pjesshme
- Gastrektomia totale
Çfarë e Shkakton Gastroenteritin Viral?
Shumë viruse të ndryshme mund të shkaktojnë gastroenterit viral, si noroviruset, rotaviruset, adenoviruset, sapunët dhe astrocitet. Këto viruse infektojnë vetëm njerëzit dhe shkaktojnë simptoma të ngjashme.
Sa Zgjasin Simptomat e Gastroenteritit Viral?
Simptomat e gastroenteritit viral mund të zgjasin nga 1 deri në 10 ditë. Kjo varet nga virusi që e ka shkaktuar sëmundjen. Megjithatë, ato zakonisht zgjasin 24-48 orë. Njerëzit e moshuar ose personat që janë të imunosupresionuar (pacientët me kancer, njerëzit që marrin kortikosteroide, etj.) zakonisht kanë nevojë për më shumë kohë për t’u rikuperuar plotësisht.
