Veshka displastike multikistike (MCDK) është një sëmundje që mund të prekë njërën ose të dyja veshkat e foshnjës para lindjes. MCDK karakterizohet nga prania e cisteve ose qeseve të shumta brenda veshkës së prekur, të cilat mund të bëjnë që ajo të zmadhohet dhe të mos funksionojë. Në këtë blog, ju do të merrni informacion të detajuar rreth MCDK, duke përfshirë mënyrën se si doktorët monitorojnë nga afër rritjen dhe zhvillimin e foshnjës tuaj për të siguruar rezultatet më të mira të mundshme.
Çfarë Është Sëmundja E Veshkës Displazike Multikistike?
Veshkat displastike multikistike (MCDK) është një gjendje mjekësore që mund të prekë njërën ose të dyja veshkat e foshnjës gjatë kohës që fëmija po rritet në mitër. Kjo sëmundje karakterizohet nga zëvendësimi i indit normal të veshkave me qese të mbushura me lëngje, të quajtura ciste, të cilat pengojnë funksionimin e duhur të veshkës së prekur.
Kur vetëm njëra nga veshkat preket nga MCDK, veshka e paprekur zakonisht rritet më e madhe për të kompensuar veshkën që nuk punon dhe merr përsipër punën e të dyjve. Me kalimin e kohës, veshka që nuk funksionon zakonisht tkurret dhe zhduket. Veshka e mbetur dhe funksionale quhet veshkë e vetme ose me një funksion dhe mund të kërkojë vlerësim të mëtejshëm nga një specialist i kësaj fushe për t’u siguruar që funksionon siç duhet.
Ndërsa foshnjat e lindura me MCDK vetëm në një veshkë mund të rriten normalisht dhe mund të kenë pak probleme shëndetësore, në anën tjetër ato të lindura me MCDK në të dy veshkat mund të mos mbijetojnë shumë pas lindjes. Në rastet kur foshnjat e prekura mbijetojnë, përjetojnë dështim të veshkave dhe kërkojnë dializë ose transplantim të tyre për të menaxhuar gjendjen.
Është e rëndësishme të dini se MCDK ndryshon nga sëmundja e veshkave policistike, e cila është një çrregullim që shkakton rritjen e cisteve të mbushura me lëngje në veshka. Ekzistojnë dy lloje të MCDK që mund të ndodhin dhe specialistët mund të ndihmojnë në përcaktimin e trajtimit më të përshtatshëm bazuar në llojin e sëmundjes dhe në gjendjen e fëmijës.
MCDK unilaterale
Në rastin e MCDK-së unilaterale, vetëm një veshkë preket nga prania e kisteve dhe ajo nuk funksionon siç duhet. Megjithatë, ndërsa veshka që nuk funksionon është zakonisht e padëmshme, pasi një person mund të mbijetojë me një veshkë të shëndetshme, individët e lindur me këtë sëmundje mund të kenë nevojë për monitorim të vazhdueshëm për të siguruar që veshka e shëndetshme të mbetet funksionale.
MCDK bilaterale
MCDK bilaterale ndodh kur të dyja veshkat zhvillojnë kiste dhe për këtë arsye janë jofunksionale. Ndryshe nga MCDK unilaterale, MCDK bilaterale është zakonisht më e rëndë dhe mund të prekë organe të tjera përveç veshkave, siç janë mushkëritë. Fatkeqësisht, kjo sëmundje është pothuajse gjithmonë fatale, megjithëse ka pasur raste të rralla kur një fëmijë ka mbijetuar me anë të një ndërhyrje të menjëhershme. Është e rëndësishme të theksohet se MCDK bilaterale është një sëmundje shumë e rrallë.
Çfarë E Shkakton Veshkën Displastike Multikistike ?
MCDK është një lloj defekti në lindje që ndodh gjatë zhvillimit të fetusit në mitër. Ndërsa nuk është plotësisht e sigurt se çfarë e shkakton MCDK-n, besohet se mutacionet e gjeneve mund të luajnë një rol të rëndësishëm. Për më tepër, MCDK gjithashtu mund të shoqërohet me sindroma gjenetike që prekin sisteme të shumta në trup, si sistemi tretës, sistemi nervor, zemra, enët e gjakut, muskujt, kockat ose pjesë të tjera të traktit urinar. Kërkime të mëtejshme janë të nevojshme për të kuptuar plotësisht shkaqet e MCDK.
Cilat Janë Komplikimet E Zakonshme Me Veshkën Displastike Multikistike?
Në shumicën e rasteve, veshka displastike multikistike bilaterale nuk shoqërohet me komplikime të rënda. Megjithatë, në disa raste të tjera, anomalitë strukturore të trajtueshme mund të ndodhin në veshkën e mbetur, të cilat mund të çojnë në refluks ose bllokim të urinës.
Si rezultat, pacientët me veshka displazike multikistike unilaterale duhet të vazhdojnë të ndiqen me mjekun e veshkave edhe pse veshka displastike nuk ka gjasa të shkaktojë ndonjë problem. Prognoza afatgjatë e kësaj sëmundje është e shkëlqyer dhe të prekurit ka të ngjarë të kenë një veshkë që funksionon normalisht për pjesën e mbetur të jetës së tyre.
Fatkeqësisht, nuk ka asnjë mënyrë për të parandaluar zhvillimin e veshkave displastike multikistike në zhvillimin e foshnjës. Tek fëmijët me veshka displazike multikistike unilaterale, veshka jo-displastike zakonisht funksionon siç duhet dhe mund të kryejë lehtësisht punën e dy veshkave. Prandaj, nuk ka asnjë arsye për të kufizuar marrjen e barnave ose suplementeve në doza të përshtatshme për dikë me dy veshka. Megjithatë, rekomandohet që prindërit të flasin me mjekun e fëmijës së tyre dhe të përdorin vetëm barna dhe suplemente sipas udhëzimeve.
Cilat Janë Simptomat E Veshkës Displastike Multikistike?
Ndërsa shumë foshnja të lindura me MCDK vetëm në një veshkë mund të mos shfaqin asnjë simptomë, në disa raste, veshka e prekur mund të jetë më e madhe se normalja në lindje dhe mund të shkaktojë dhimbje. Kjo dhimbje mund të jetë e përhershme dhe mund të ndihet në bark, shpinë, anash ose ije. Përveç kësaj, foshnjat e prekura mund të kenë presion të lartë të gjakut, i cili mund të rezultojë në dhimbje koke, lodhje, shikim të paqartë, dhimbje gjoksi dhe gulçim. Në raste të rralla, MCDK mund të shkaktojë që veshka e prekur të zhvillojë kiste, të cilat janë qese të mbushura me lëng që mund të rriten dhe të shkaktojnë dhimbje ose parehati. Nëse vëreni ndonjë nga këto simptoma tek fëmija juaj, është e rëndësishme që menjëherë të konsultoheni me një doktor të specializuar për vlerësimin dhe trajtimin e duhur.
Si Diagnostikohet Veshka Displastike Multikistike?
Veshkat displastike multikistike shpesh janë asimptomatike dhe zakonisht nuk shkaktojnë simptoma të dukshme. Si rezultat, sëmundja zbulohet gjatë një ekografie prenatale ose kur një mjek zbulon një masë abdominale gjatë ekzaminimit fizik rutinë.
Për të diagnostikuar veshkën displastike multikistike, mjekët shpesh përdorin ekzaminimin me ultratinguj. Në disa raste, mund të kërkohet një skanim i detajuar për të dalluar një veshkë displazike multikistike dhe një veshkë të bllokuar. Kjo për shkak se një veshkë e bllokuar mund të duket e ngjashme me një veshkë displazike multikistike në ultratinguj dhe tumoret mund të shfaqen gjithashtu si masa abdominale asimptomatike. Teknika të tjera imazherike, si skanimet CT, MRI dhe skanimet e detajuara, mund të ndihmojnë në dallimin midis këtyre sëmundjeve dhe të ofrojnë një diagnozë më të saktë.
Si Trajtojtohet Veshka Displastike Multicistike?
Nëse një foshnjë nuk ka shenja të dukshme të MCDK dhe vetëm njëra veshkë është e prekur ndërsa veshka tjetër është e shëndetshme, profesionistët e kujdesit shëndetësor mund të mos përdorin ndonjë trajtim specifik. Megjithatë, rekomandohen kontrolle të rregullta, duke përfshirë testet e presionit të gjakut, analizat e gjakut për të kontrolluar se sa mirë funksionojnë veshkat, analizat e urinës për të kërkuar proteina në urinë dhe për të kontrolluar dëmtimin e veshkave, dhe ultratinguj të rregullt për të monitoruar zhdukjen e veshkës së prekur dhe gjithashtu dhe për t’u siguruar që veshka tjetër të vazhdojë të rritet dhe të mbetet e shëndetshme.
Në rastet kur, veshka e prekur nuk tkurret me kalimin e kohës dhe shkakton probleme të tilla si presioni i lartë i gjakut ose infeksione të veshkave , mund të rekomandohet një operacion për heqjen e saj. Nëse të dy veshkat preken ose veshka e shëndetshme dëmtohet, terapia zëvendësuese e veshkave si transplanti i veshkave, hemodializa ose dializa peritoneale mund të jetë e domosdoshme për të siguruar shëndetin e fëmijës. Nëse një fëmijë dyshohet se ka sëmundje të veshkave, prindërit mund t’i referohen një nefrologu pediatrik, një mjek i cili është i specializuar në trajtimin e sëmundjeve të veshkave tek fëmijët.
Trajtimi mund të ndryshojë në varësi të faktit nëse fëmija vuan nga MCDK unilaterale ose bilaterale:
Trajtimi për MCDK unilaterale
Foshnjat me MCDK unilaterale zakonisht nuk kanë nevojë për trajtim. Megjithatë, disa mund të përjetojnë komplikime gjatë rritjes, si presioni i lartë i gjakut dhe infeksionet e traktit urinar. Këto mund të menaxhohen me ilaçe, dieta dhe antibiotikë. Njerëzit me një veshkë funksionale mund të kenë një jetë normale nëse nuk vuajnë nga sëmundje të tjera të veshkave. Kontrollet e rregullta janë të rëndësishme për të monitoruar funksionin e tyre dhe për të diagnostikuar çdo problem në kohën e duhur.
Trajtimi për MCDK bilaterale
Foshnjat me MCDK bilaterale zakonisht kanë probleme të rënda shëndetësore dhe rrallë mbijetojnë. Sëmundja mund të shkaktojë abort ose vdekje menjëherë pas lindjes. Nëse foshnja mbijeton, ajo mund të ketë nevojë për trajtim të menjëhershëm për të siguruar zhvillimin e duhur të mushkërive, duke përfshirë përdorimin e ventilatorëve ose ECMO. Në raste të rralla, foshnja mund të mbijetojë me anë të dializës dhe transplantit të veshkave. Megjithatë, edhe me trajtim, jetëgjatësia mund të jetë e shkurtër. Për këtë arsye, disa njerëz mund të zgjedhin të ndërpresin shtatzaninë kur zbulojnë se fëmija mund të vuajë nga MCDK bilaterale. Është thelbësore të diskutoni me doktorët përkatës për të kuptuar rreziqet që lidhen me MCDK dhe opsionet e disponueshme të trajtimit. Marrja e një vendimi të informuar bazuar në rrethanat individuale dhe këshillat mjekësore është shumë e rëndësishme.
Cili Është Ndryshimi Midis MCDK Dhe Sëmundjes Së Veshkave Policistike?
Sëmundja policistike e veshkave (PKD) është një formë tjetër e sëmundjes së veshkave që është e pranishme në lindje. Në shumicën e rasteve, PKD zhvillohet për shkak të një gjeni që një fëmijë trashëgon nga njëri ose të dy prindërit. Megjithatë, mund të ndodhë edhe spontanisht, pa ndonjë predispozitë gjenetike. Ashtu si MCDK, PKD gjithashtu shkakton formimin e cisteve në veshka. Megjithatë, cistet në PKD nuk e zëvendësojnë plotësisht veshkën, duke lejuar që një pjesë e funksionit të tyre të mbetet. Cistet mund të rriten më shumë me kalimin e kohës dhe të dëmtojnë indin përreth veshkave, gjë që mund të çojë në dështim të veshkave.
Një person që vuan nga PKD-ja në të dyja veshkat mund të mbijetojë për disa kohë, por një transplant veshkash ose dializë mund të jetë e nevojshme për të menaxhuar gjendjen. Nga ana tjetër, një person që vuan nga MCDK bilaterale nuk mund të mbijetojë, pasi cistet zëvendësojnë plotësisht indin e veshkave, duke i bërë ato jofunksionale. Është e rëndësishme të konsultoheni me doktorët përkatës për të menaxhuar simptomat e PKD dhe për të parandaluar komplikimet e mundshme. Planet e trajtimit mund të përfshijnë mjekim, ndryshime në stilin e jetës dhe monitorim të rregullt të funksionit të veshkave. Në disa raste të rënda, transplanti i veshkave mund të jetë i nevojshëm për të përmirësuar shanset për një jetë sa më të gjatë.
A Mund Të Parandalohet Veshka Displastike Multicistike ?
Aktualisht, nuk ka asnjë metodë të njohur për të parandaluar MCDK. Pavarësisht kërkimeve të gjera dhe përparimeve në shkencën mjekësore, një masë parandaluese për këtë gjendje ende nuk është identifikuar. Megjithatë, profesionistët mjekësorë rekomandojnë kontrolle të rregullta para lindjes, pasi zbulimi i hershëm i MCDK mund të çojë në menaxhim më të mirë të gjendjes dhe të përmirësojë shanset për rritje të shëndetshme dhe zhvillim të veshkës së paprekur tek foshnja e palindur.
Çfarë Është MCDK Fetale?
MCDK është një çrregullim gjenetik që është i pranishëm para lindjes, që do të thotë se shenjat dhe simptomat e gjendjes mund të zbulohen përpara se të lindë një fëmijë. MCDK fetale i referohet zbulimit të sëmundjes në fetus para lindjes. Gjatë një ekografie rutinë, e cila zakonisht kryhet rreth javës së 20-të të shtatzënisë, mjeku mund të vërej kiste në veshka, që tregojnë praninë e MCDK. Pas zbulimit të kisteve, mjeku do të vlerësoj shkaqet e mundshme të këtyre kisteve dhe do të përcaktojë nëse njëra ose të dyja veshkat janë prekur.
Më pas ata do të diskutojnë me prindërit për të zhvilluar një plan trajtimi që është i përshtatshëm për nivelin e ashpërsisë së sëmundjes. Në disa raste, MCDK mund të zgjidhet vetë dhe nuk mund të kërkohet ndërhyrje e mëtejshme. Në raste të tjera, kirurgjia mund të jetë e nevojshme për të hequr veshkën e prekur. Është e rëndësishme të punohet ngushtë me profesionistët e kujdesit shëndetësor, duke përfshirë obstetër, neonatologë dhe pediatër, për të monitoruar gjendjen dhe për të siguruar rezultatet më të mira të mundshme për fëmijën. Kontrollet e rregullta dhe takimet pasuese janë vendimtare për të vlerësuar ecurinë e sëmundjes dhe për të siguruar shëndetin dhe mirëqenien e përgjithshme të fëmijës.
